Chicago Plan Revisited (2012)
At the height of the Great Depression a number of leading U.S. economists advanced a proposal for monetary reform that became known as the Chicago Plan. It envisaged the separation of the monetary and credit functions of the banking system, by requiring 100% reserve backing for deposits. Irving Fisher (1936) claimed the following advantages for this plan:
- (1) Much better control of a major source of business cycle fluctuations
(2) Complete elimination of bank runs
(3) Dramatic reduction of the (net) public debt
(4) Dramatic reduction of private debt[/list:u]We study these claims by embedding a comprehensive and carefully calibrated model of the banking system in a DSGE model of the U.S. economy. We find support for all four of Fisher's claims. Furthermore, output gains approach 10 percent, and steady state inflation can drop to zero without posing problems for the conduct of monetary policy.
Reverse Debt System (RDS)
In het verlengde van het Chicago Plan Revisited ontstaat het Reverse Debt System (RDS), hierin wordt een methodiek toegepast die niet enkel onze verbeelding tart maar ook de tragiek van de hedendaagse crisis blootlegt. Door het RDS wordt het eens te meer duidelijk dat een herconfiguratie van 'het systeem' aan de orde is. Het RDS laat ons zien hoe we het systeem op een andere manier kunnen gebruiken waardoor schulden in het 'niets' verdwijnen, net zoals geld en bijhorende schulden hieruit voortkomen. Deze oplossing voor het schuldencomplex is echter niet vergelijkbaar met een traditionele schuldsanering, het RDS voorziet dat er geen koopkracht- en/of kapitaalsverlies ontstaat. Tegelijkertijd ontstaat de optie om een aantal sociaal duurzame voorwaarden te postuleren opdat het volledige systeem in een andere richting kan gestuwd worden, van 'monopoly' naar 'sociaal duurzaam'. Het RDS laat niets aan het toeval over, er is werkelijk geen gebrek aan technische middelen en/of informatie, het herstel van onze economie is louter een kwestie van menselijke (en derhalve ook politieke) keuzes, een kwestie van ethiek en de bereidheid tot co-creatieve samenwerking.
Het achterpoortje
In dynamisch opzicht kan het RDS gerekend worden tot de 'neutraliserende attractors' waarvan de chaostheoretici gewag maken, dit zijn 'minieme fluctuaties' die heel onze samenleving in een andere richting kunnen stuwen. In tegenstelling tot de complexe materie die we gewend zijn, getuigt het RDS van een sierlijke eenvoud die naar de bron van onze problemen gaat. Deze 'minieme fluctuatie' uit zich in het volgen van een andere denkpiste, hierbij worden schulden afgeboekt naar 'niets' in de vorm het 'eigen vermogen', dit is omgekeerd aan het toevoegen van neutraal geld met schijnbaar hetzelfde resultaat. Echter, diepgaander beschouwing laat zien dat niet enkel de schulden in het 'niets' verdwijnen, tegelijkertijd wordt de schuldrelatie (schuldenaar versus schuldeiser) ontbonden. In reflectie tot 'het zit in kleine dingen' en 'de knop omdraaien' worden we bij het RDS getuige van de waarachtigheid van deze stellingen, dit kunnen we vangen in een vereenvoudigd model van de werkelijkheid.
Zoals het beeld weerspiegelt nemen we via het RDS een ‘achterpoortje’ om ons te ontdoen van een schuldenberg die de volledige mensheid tart, hierdoor transformeert ‘aflossen’ naar ‘oplossen’. In navolging van het Chicago Plan Revisited bestaat er - technisch gezien - geen restrictie om het monetaire beleid overeenkomstig aan te passen, dit leidt ons tot een zogeheten ‘overkoepelende waarheid’ waarbinnen – via een weg van co-creatieve samenwerking - verzoening mogelijk wordt.
Creatief boekhouden
Gezien de eenvoud van het RDS volstaat een eenvoudig simulatiemodel om de essentie te weerspiegelen, finaal een kwestie van creatief boekhouden. Het monetaire systeem laat toe om continu vers geld toe te voegen aan het economische circuit, traditioneel wordt dit geboekt via een schuld (cfr ‘geld = schuld’). Het RDS biedt ons een andere optie, in tegenstelling tot geldvermeerdering laten we (via het eigen vermogen) schulden in het zogeheten ‘niets’ verdwijnen. Afzonderlijk van deze boeking wordt de schuldvordering overgeheveld naar – als transformationele optie – een sociaal duurzame kas. Een beeld zegt meer dan duizend woorden, vertrekkend van een willekeurige consolidatie kunnen we alle schulden herleiden tot nihil zonder koopkracht- en/of kapitaalsverlies.
Gezien de technologische revolutie van de 20ste eeuw wordt heel dit proces vergemakkelijkt, een volledig elektronisch monetair systeem laat immers toe deze transacties ‘bliksemsnel’ uit te voeren. Ondanks we dergelijke ingrepen ‘overnacht’ zouden kunnen uitvoeren, zal een projectmatige aanpak raadzaam zijn. Er stellen zich immers nog een aantal vragen inzake ‘rechtvaardigheid’ maar sowieso openen we een poort tot herstel en de implementatie van een waarachtig sociaal duurzame economie.
Schuldrelatie
Het grote voordeel van het RDS is dat de schuldrelatie ontbonden wordt, het afboeken van de schuld en het overhevelen van de vordering kunnen immers afzonderlijk doorgevoerd worden. Op deze manier kan elke economische agent afzonderlijk benaderd worden volgens nader te bepalen criteria. Door deze ontkoppeling wordt vermeden dat het failliet van de ene ook de andere in problemen brengt, met in het kielzog nog meer spelers als gevolg daarvan. Ook hier volstaat een vereenvoudigd model om deze ontkoppeling weer te geven
In dit geval heeft speler (A) geen schuld meer, toch staat voor speler (E) de vordering nog steeds open. In omgekeerde zin, speler (D) heeft geen vordering meer, de schuld van speler (B) staat nog open. Het RDS biedt ons dan ook ongeziene mogelijkheden om het speelveld vreedzaam te herschikken. Belangrijk is dat de schuldeisers geen kapitaalsverlies leiden, noch kunnen wanbetalers nieuwe investeringen in de weg staan. Tegelijkertijd vormen – naargelang hoe we hiermee omgaan - af te lossen schulden geen obstakel meer voor de reële economie, hierdoor ontstaat een heel andere kijk op de economische crisis zoals we die heden ervaren.
Garanties
Zoals altijd vergen sociale innovaties diepgaander reflectie, het aantal neveneffecten dat het RDS ons biedt, is van die orde dat onze gehele samenleving aan een transformatie onderhevig wordt. Op de cruciale vraag of we hier ook garanties kunnen bieden, is het antwoord (vooralsnog) negatief. Een en ander heeft te maken met het eenvoudige feit dat het RDS (net zoals andere sociale innovaties) wordt opgenomen in het maatschappelijke besluitvormingsproces, of ook niet. De economische crisis herbergt dan ook het goede- en slechte nieuws in dezelfde kiem, net om deze reden wordt het creëren van een draagvlak primair. Op dit punt komen we tot een patstelling zoals uit de besluitvormingstheorie van Herbert Simon mag blijken, de keuzeopties worden immers beperkt als niet alle alternatieven gekend zijn, hierdoor wint de uitspraak ‘ongekend is onbemind’ aan waarachtigheid.
It's all in the mind
In relatie tot het RDS kunnen we ook denken aan Einstein die stelde dat de mensheid haar problemen niet opgelost krijgt binnen hetzelfde denken dan waarin ze veroorzaakt worden, het correlaat valt moeilijk te ontkennen waardoor ook deze stelling aan waarachtigheid wint. Immers, waar vandaag de reële economie nog belast wordt met een immense schuldenberg, wordt het nu mogelijk deze in het ‘niets’ te laten opgaan. Het enige dat hiervoor nodig is, is een andere denkpiste zoals het simulatiemodel aantoont. Tegelijkertijd mag het duidelijk worden dat we hiermee – samen met tal van andere plannen – op de vooravond staan van een ‘kantelmoment’ in de menselijke geschiedenis, dit niet enkel in woord maar ook in technische zin toepasbaar. De uitspraak ‘1% inspiratie en 99% transpiratie’ staat hier dan ook op z’n plaats, net zoals een kritische massa onontbeerlijk is om dit proces vreedzaam te bekrachtigen.
Distopie
In laatste instantie, we kunnen ons nog de vraag stellen of het idee van een monetaire reset niet behoort tot een utopische wensdroom, onrealiseerbaar en niet ‘des mensen’. We laten het oordeel aan u, onze keuze mag duidelijk zijn maar het zal wellicht een wensdroom blijven als er geen co-creatieve samenwerking tot stand komt. We nodigen dan ook graag uit tot participatie, er zijn nog veel vragen te beantwoorden, net zoals verschillende keuzes mogelijk zijn om dit alles in goede banen te leiden. Het Reverse Debt System maakt ons alvast bewust complexe problemen geen complexe oplossingen vergen, in dit werkdocument hebben we getracht het tegendeel aan te tonen.
(15) vorige
(17) volgende