Zoals de besluitvormingstheorie van Herbert Simon laat lezen, is onze keuze sterk afhankelijk van de maatschappelijke doelstelling en de beschikbare middelen. Onder ‘middelen’ kunnen we verstaan het beschikbare geld, net zoals een monetair systeem dat ons ongekende mogelijkheden biedt. In een vereenvoudigd model kunnen we diverse dynamieken transparant maken, het ‘oplossen’ van het schuldencomplex kan op verschillende manieren, enerzijds kunnen we via deflatie neutraal geld genereren uit de reeds bestaande geldhoeveelheid, veel eenvoudiger is om neutraal of schuldvrij geld toe te voegen. Beide opties zijn technisch mogelijk en leiden tot hetzelfde resultaat.
Reverse Debt System (RDS)
Als gevolg van onze denkoefening openbaart zich een derde optie, dat is wat we het 'Reverse Debt System' (RDS) noemen. Ook hier is het resultaat hetzelfde maar de gedachtegang totaal anders, net hierdoor kunnen we onze visie aanzienlijk verruimen. Het idee is nochtans verbluffend eenvoudig, in tegenstelling tot de 'input' van neutraal geld wordt het bij RDS de 'output' van schulden. Dit op zich kleine nuanceverschil heeft tot gevolg dat we de 'schuldrelatie' (schuldenaar versus schuldeiser) doorbreken. Aan de hand van een vereenvoudigd simulatiemodel krijgen we een beeld van deze methode.
Bij een neutrale kapitaalsinjectie krijgen de schuldenaars neutraal geld op een transitrekening (kas) met als tegenpost 'eigen vermogen' (ic reset EV3), dit bedrag is gelijk aan de schulden en wordt vervolgens doorgestort aan de schuldeiser. Technisch gezien is dit perfect mogelijk maar het idee stoot steevast op nogal wat verzet, zeker wanneer het niet in het juiste denkkader geplaatst wordt. Zo ook, deze methode impliceert nog steeds een rechtstreekse schuldrelatie, de schuldeiser is nog steeds afhankelijk van de schuldenaar om de vordering terug te krijgen, dit verandert bij het RDS.
Output schulden
Het RDS betekent dat de 'schulden' worden afgeboekt naar het 'eigen vermogen' (ic reset EV3), uit hoofde van de schuldenaar is het resultaat hetzelfde en er hoeft geen bedrag doorgestort te worden. De schuldeiser kan afzonderlijk de vordering 'oplossen' door een eenvoudige journaalpost, zijnde credit 'vordering' @ debet 'sociaal duurzame kas'. Deze boekingen kunnen volledig los van elkaar gezien worden waardoor de schuldrelatie ontbonden wordt, twee willekeurige voorbeelden in onderhavige simulatie.
In dit geval heeft speler (A) geen schuld meer, toch staat voor speler (E) de vordering nog steeds open. In omgekeerde zin, speler (D) heeft geen vordering meer, de schuld van speler (B) staat nog open. Op deze manier biedt het RDS ons ongeziene mogelijkheden om het speelveld vreedzaam te herschikken, een gegeven waar we dankbaar gebruik van maken om simultaan een aantal sociaal duurzame voorwaarden voorop te stellen.
Technologische revolutie
Gezien de technologische revolutie van de 20ste eeuw wordt heel dit proces vergemakkelijkt, een volledig elektronisch monetair systeem laat immers toe deze transacties ‘bliksemsnel’ uit te voeren. Ondanks we dergelijke ingrepen ‘overnacht’ zouden kunnen uitvoeren, zal een projectmatige aanpak raadzaam zijn. Er stellen zich immers nog een aantal vragen inzake ‘rechtvaardigheid’ maar sowieso openen we een poort tot herstel en de implementatie van een waarachtig sociaal duurzame economie.
Rechtvaardigheid
Het RDS laat toe om alle schulden en vorderingen uit het wereldbeeld te laten verdwijnen zonder koopkracht- en/of kapitaalsverlies, een soort van mondiale vergevingsoefening om hierna met een ‘propere lei’ verder te gaan. Ondanks technisch mogelijk zal wellicht ons rechtvaardigheidsgevoel hier opwellen, het zou betekenen dat ‘zware schuldenaars’ evengoed vrijgepleit worden. Hoe we hiermee omgaan zal wellicht nog heel wat debat vergen, verschillende opties zijn hier mogelijk zoals bijvoorbeeld een partiële afboeking, onder voorwaarden en/of andere regelingen die in consensus beslist kunnen worden. Het is echter geen doel op zich om naar schuldigen te zoeken dan wel onze economie zo snel mogelijk te herstellen opdat onschuldigen niet de dupe blijven van een probleem (bv overheidsschulden) dat zich in het verleden opgestapeld heeft.
Het systeem
Als systeemdenkers zouden we uiteindelijk ‘het systeem’ voor de rechter kunnen dagen, beetje absurd om het zo te zeggen maar finaal is het dat waar het over gaat. We denken echter dat het raadzamer is om het verleden te laten voor wat het is en onze aandacht te richten op de toekomst, we hebben immers nog heel wat inhaalwerk te verrichten. Veel mensen leven nog in een erbarmelijke toestand, ook hier mag ons rechtvaardigheidsgevoel opwellen opdat we niet verzanden in een gigantische schuldvraag waardoor het langverwachte herstel geen aanvang neemt. Sowieso, het voorstellen van een conceptueel idee betekent nog niet dat morgen de klus geklaard is, het activeert en/of bekrachtigt wel ons verlangen naar die geambieerde sociaal duurzame samenleving. Een monetaire reset biedt een unieke kans om dit ook te realiseren, al bij al een kwestie van menselijke keuzes en ethiek.
Overheid
Het RDS biedt ons de flexibiliteit om een projectplan op te stellen, we kunnen schulden zowel partieel oplossen, per deelstaat en/of per soort. We kunnen bijvoorbeeld kiezen om prioriteit te geven aan overheidsschulden omdat deze de bevolking rechtstreeks raken in de vorm van allerhande maatregelen die hiermee verband houden. Door het wegvallen van de schulden kan de overheid een totaal ander beleid uitstippelen, sociaal duurzame ambities die ook binnen de overheid gelden, krijgen hierdoor een ‘boost’ waardoor ook de traditionele partijstrijd in een ander daglicht kan komen te staan. Ook in dit opzicht zien we dat een monetaire reset faciliteert om een co-creatieve modus operandi te realiseren, en dat ver voorbij onze landsgrenzen.
Neutraliserende katalysator
In algemene zin, we zien nu dat een monetaire reset werkt als een katalysator, het is een concept dat een probleem helpt oplossen maar verder geen rechtstreekse impact heeft op hoe de toekomst er moet uitzien. Echter, net omwille van de neutraliserende werking kan het concept indirect wel tot meer bewustwording leiden waarna een sociaal duurzame economie zich ten volle kan doorzetten. In reflectie tot de besluitvormingstheorie van Herbert Simon zou dan de maatschappelijke doelstelling (zie punt 6) kunnen wijzigen, tegelijkertijd is er geen schaarste aan geld zoals dat binnen de huidige systeemconfiguratie nog wel het geval is. Althans, dat is de courante perceptie die geen economische rechtsgeldigheid kent, het idee van een ‘monetaire reset’ rechtvaardigt zonder meer deze conclusie of kan daar op z’n minst van afgeleid worden.
Omwenteling
In weerwil van het tegendeel betekent een monetaire reset een hele omwenteling van hoe we naar onze economie kijken, in een wereld die smeekt om ‘out of the box’ ideeën en/of sociale innovatie mag dit een aangename ‘verfrissing’ betekenen. Zoals met elk idee wordt het kunst om hiervoor een maatschappelijk draagvlak te creëren. Het grote voordeel is dat het idee helemaal niet nieuw is, voor meer detail kunnen we dan ook terugvallen op reeds bestaande werken. Ook het Chicago Plan Revisited (2012) van het IMF mag hiervoor in aanmerking komen, ook dit plan verwijst duidelijk naar het idee van een ‘monetaire reset’ en daterend van net voor WOII. De indringende vraag stelt zich of de geschiedenis zich gaat herhalen of dat we ervan leren, wie bepaalt of het deze of gene richting zal uitgaan? Garanties hebben we niet.
(14) vorige
(16) volgende